«Η Διδακτική των ξένων γλωσσών στον σύγχρονο κόσμο»
Προβληματισμοί – Εξελίξεις – Εφαρμογές
Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε η επιμορφωτική διημερίδα με θέμα: «Η Διδακτική των ξένων γλωσσών στον σύγχρονο κόσμο. Προβληματισμοί – Εξελίξεις – Εφαρμογές», που διεξήχθη την Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου 2015 στη Στοά τού Βιβλίου και το Σάββατο 14 Φεβρουαρίου 2015 στα Αρσάκεια Σχολεία Ψυχικού. Η ημερίδα διοργανώθηκε από τη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία (Αρσάκεια – Τοσίτσεια Σχολεία) σε συνεργασία με το Βρετανικό Συμβούλιο, το Γαλλικό Ινστιτούτο και το Ινστιτούτο Γκαίτε, υπό την αιγίδα τού Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Την Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου, στις κατάμεστες αίθουσες τής Στοάς τού Βιβλίου ο Πρόεδρος τής Φ.Ε. Καθηγητής κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης άνοιξε τις εργασίες τής διημερίδας, καλωσορίζοντας τους παρευρισκομένους. Σύμφωνα με τον κ. Μπαμπινιώτη, οι γλώσσες αποτελούν βασική συνισταμένη παιδείας, με υπόβαθρο, υποκείμενη αφετηρία και σταθερό σημείο αναφοράς τη μητρική. Υπάρχει μία συμπληρωματικότητα ανάμεσα στη μητρική και στις ξένες γλώσσες, και μία ρητή ή υπέρ-ρητή σύγκριση τής ξένης γλώσσας με τη μητρική, η οποία αξιοποιείται, μεταξύ άλλων, και στη μετάφραση. Εξάλλου, ο καθολικός χαρακτήρας των συντακτικών δομών διευκολύνει το πέρασμα στην εκμάθηση. Ο κ. Μπαμπινιώτης σημείωσε πως η ξένη γλώσσα δεν είναι απλή εκμάθηση άλλων λέξεων για τα ίδια πράγματα αλλά μία μετάβαση (“transitio”) από ένα γλωσσικό σύμπαν σε ένα άλλο, σε μία άλλη σύλληψη, οργάνωση και έκφραση του κόσμου.
Μια ακόμα καίρια παρατήρηση είναι πως για κατάκτηση (acquisition) μιας γλώσσας μπορούμε να μιλάμε κυρίως ως προς τη μητρική γλώσσα, ενώ για την ξένη γλώσσα αναφερόμαστε σε εκμάθηση (language learning). Ως προς τη μεθοδολογία, κινούμαστε σε δύο επίπεδα, δομολειτουργική (γραμματική, σύνταξη) και επικοινωνιακή (χρήση) προσέγγιση. Το στοίχημα για έναν εκπαιδευτικό είναι να επιτύχει να βρει έξυπνες, οικονομικές λύσεις για να παρουσιάσει τη μορφολογία, ώστε να μην αποθαρρύνει τον μαθητή. Να παρουσιάσει πρώτα τις βασικές γραμμές και να εξειδικεύσει στη συνέχεια. Να χρησιμοποιήσει την μετάφραση ιδίως όταν αυτή περνάει μέσα από αντιπαραβολικό επίπεδο χρησιμεύοντας στη σύγκριση. Τέλος, να αξιοποιήσει την τεχνολογία τής εκπαίδευσης μέσω ψηφιακής παρουσίασης υλικού, και να χρησιμοποιήσει τη διαδραστικότητα ως πρόκληση που ανοίγει νέες προοπτικές στη διδασκαλία τής ξένης γλώσσας.
Κλείνοντας τον χαιρετισμό του, ο κ. Μπαμπινιώτης αναφέρθηκε στην επιθυμητή γλωσσική πολυμορφία, στην αναφορά και εκμάθηση περισσοτέρων της μίας ξένων γλωσσών, ειδικά σε ό,τι αφορά την ελληνική πραγματικότητα, αλλά και στην πρόταση ίδρυσης σχολείων γλωσσών, όπου οι μαθητές θα μπορούν να σπουδάσουν πολλές γλώσσες με την ανάλογη επαγγελματική διέξοδο. Τέλος, προέτρεψε τους εκπαιδευτικούς ποτέ να μην απομονώνουν τη γλώσσα από το υπαρξιακό τρίπτυχο, αποτελούμενο από τη γλώσσα, τη νόηση (τον νου) και τον κόσμο, καθώς μεταξύ τους συνδέονται άρρηκτα. Κάθε ποιότητα γλωσσική είναι ποιότητα σκέψης και ποιότητα αντίληψης και γνώσης τού κόσμου, έτσι λοιπόν, με αφετηρία τη μητρική η προτροπή είναι να μάθουμε μία ή περισσότερες γλώσσες που μας ανοίγουν νέους ορίζοντες.
Στη συνέχεια ο Πρόεδρος τού Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής και μέλος τού Δ.Σ. τής Φ.Ε. κ. Σωτήριος Γκλαβάς χαιρέτισε με τη σειρά του και ανέδειξε το μέγεθος τής επανάστασης των νέων τεχνολογιών μέσω και της χρήσης του διαδικτύου. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το αντικείμενο τής εκμάθησης των ξένων γλωσσών, σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και στην Ελλάδα, ο στόχος είναι κάθε μαθητής τελειώνοντας το Λύκειο να έχει μάθει, εκτός τής μητρικής, και δύο τουλάχιστον ακόμα ξένες γλώσσες. Αναφέρθηκε στις αλλαγές που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στα αναλυτικά προγράμματα και στα σχολικά εγχειρίδια, αλλά και στην ενεργό χρήση των νέων τεχνολογιών, η οποία διευκολύνει περισσότερο ώστε η απλή εκμάθηση να τείνει προς την κατάκτηση.
Ο κ. Γκλαβάς σημείωσε πως μέσω τής διημερίδας δίνεται η δυνατότητα τής συνομιλίας μεταξύ τής διδακτικής των ξένων γλωσσών και τής πρακτικής εφαρμογής μέσα και από τη διαδραστικότητα και από τη δυναμική που δίνουν οι νέες τεχνολογίες, και κλείνοντας ευχήθηκε καλή επιτυχία στις εργασίες τής διημερίδας.
Στο πρώτο μέρος των ανακοινώσεων, για την αγγλική γλώσσα, η κ. Σοφία Μαρμαρίδου, καθηγήτρια Γλωσσολογίας τού Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας τής Φιλοσοφικής Σχολής τού Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και εταίρος τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, μίλησε για τα «Σώματα κειμένων: Η νέα πρόκληση στην ξενόγλωσση εκπαίδευση», ενώ ο κ. Phil Dexter, English Language Teacher Development Adviserfor the British Council, UK, εκφώνησε εισήγηση με θέμα: «Ανταποκρινόμενοι στις ανάγκες των μαθητών τού 21ου αιώνα – Νέες τάσεις στην εκμάθηση τής αγγλικής γλώσσας».
Για τη γερμανική γλώσσα, η κ. Φρειδερίκη Μπατσαλιά, καθηγήτρια Γερμανικής Γλωσσολογίας, πρόεδρος τού Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας τής Φιλοσοφικής Σχολής τού Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και εταίρος τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, αναφέρθηκε εκτενώς στη «Σημασία των πραγματολογικών στοιχείων και αναφορών σε διδακτικά εγχειρίδια ξένης γλώσσας» και στη συνέχεια η Dr Christina Kuhn, λέκτορας τού Friedrich-Schiller-Universität, Jena, Γερμανία, ανέλυσε τη «Μάθηση με Moodle, Facebook, Apps - Ανάπτυξη δεξιοτήτων στα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας στο μάθημα των Γερμανικών».
Στο τρίτο μέρος της ολομέλειας, για τη γαλλική γλώσσα, το οποίο συντόνισε ως προεδρεύουσα η κ. Πηνελόπη Καλιαμπέτσου-Κορακά, ομότιμη καθηγήτρια Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας τής Φιλοσοφικής Σχολής τού Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και εταίρος τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, μίλησε η κ. Αργυρώ Πρόσκολλη, καθηγήτρια τής Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας – Διδακτικής τής Γαλλικής στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας τής Φιλοσοφικής Σχολής τού Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην πρόεδρος τού Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, με θέμα: «Γλωσσικές και γνωστικές δυσκολίες τού ελληνόφωνου μαθητή κατά την κατάκτηση/εκμάθηση τής Γαλλικής ως ξένης/δεύτερης γλώσσας» και η κ. Hélène Vanthier, καθηγήτρια τής Διδακτικής τής Γαλλικής ως ξένης γλώσσας στο Κέντρο Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας (CLA) τού Πανεπιστημίου τής Franche-Comté και ειδική στη διδασκαλία τής γαλλικής γλώσσας σε παιδιά, η οποία ανέπτυξε το θέμα: «Συμπληρωματικότητα των μεθόδων και διαφορετικότητα των εργαλείων στην τάξη τής Γαλλικής ως ξένης γλώσσας για παιδιά».
Τις εργασίες τής πρώτης ημέρας παρακολούθησαν πάνω από 350 εκπαιδευτικοί ξένων γλωσσών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, διδακτορικοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές, αλλά και σχολικοί σύμβουλοι ειδικότητας, οι οποίοι απηύθυναν και χαιρετισμό. Οι εργασίες της Παρασκευής 13 Φεβρουαρίου 2015 μεταδόθηκαν απευθείας διαδικτυακά, μέσω τού Εθνικού Δικτύου Έρευνας και Τεχνολογίας (Ε.Δ.Ε.Τ.).
Το Σάββατο 14 Φεβρουαρίου 2015, στο συγκρότημα των Αρσακείων Σχολείων Ψυχικού, οι συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί είχαν την ευκαιρία ανά γλώσσα να παρακολουθήσουν βιωματικά εργαστήρια από τους κ. Phil Dexter και Cliff Parry -ακαδημαϊκό διευθυντή τού Βρετανικού Συμβουλίου για την αγγλική γλώσσα-, από τις κ. Hélène Vanthier, Odile Cobacho, ακόλουθο Εκπαιδευτικής Συνεργασίας, Emmanuelle Boillon, ακόλουθο Συνεργασίας για τα Γαλλικά, και Tonia Boudoyanni, υπεύθυνη των Πολυμέσων και τής Πλατφόρμας τού Γαλλικού Ινστιτούτου Ελλάδος για τη γαλλική γλώσσα, και τη Dr Christina Kuhn, με τη συνεργασία τού Ινστιτούτου Γκαίτε, για τη γερμανική γλώσσα. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν ένδεκα ταυτόχρονα εργαστήρια / δειγματικές διδασκαλίες και στις τρεις γλώσσες από εκπαιδευτικούς ξένων γλωσσών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης των Αρσακείων-Τοσιτσείων Σχολείων από όλη την Ελλάδα. Τα εργαστήρια και τις δειγματικές διδασκαλίες συντόνισαν οι σχολικοί σύμβουλοι ειδικότητας ανά γλώσσα, οι οποίοι με τις γνώσεις τους και την πολύτιμη διδακτική τους εμπειρία συνέβαλαν τα μέγιστα στην επίτευξη των διδακτικών στόχων που είχαν τεθεί.