Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε  στα  Αρσάκεια Σχολεία Ιωαννίνων η Ημερίδα με θέμα: «Η γλώσσα ως γνώση: γλωσσική διδασκαλία στην προσχολική και την πρωτοβάθμια εκπαίδευση» η οποία οργανώθηκε από την Εποπτεία των Σχολείων της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας το Σάββατο 15 Φεβρουαρίου 2020. Αθρόα ήταν η προσέλευση των εκπαιδευτικώνπρωτοβάθμιας εκπαίδευσης της πόλης των Ιωαννίνων και της ευρύτερης περιοχής που παρακολούθησαν τις εργασίες της Ημερίδας. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους εκπρόσωπος της Ιεράς Μητρόπολης Ιωαννίνων, εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, πανεπιστημιακοί καθηγητές, στελέχη της εκπαίδευσης, εκπρόσωποι των εκπαιδευτικών και φορέων της πόλης.

Στο  πρώτο μέρος της Ημερίδας το πολυπληθές κοινό παρακολούθησε με αμείωτο ενδιαφέρον τις δύο κεντρικές ομιλίες από τον καθηγητή Γλωσσολογίας κ. Γεώργιο Μπαμπινιώτη, Πρόεδρο της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, πρ. Πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών και τον καθηγητή Ελληνικής Φιλολογίας κ. Γεώργιο Καψάλη, τ. Πρύτανη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Ο κ. Μπαμπινιώτης στην εισήγησή του «Η Γλωσσική Αγωγή στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση» παρουσίασε μια νέα προσέγγιση της κατάκτησης της γλώσσας εστιάζοντας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. O κ. Καψάλης στην εισήγησή του «Η Ορθογραφία τής Ελληνικής Γλώσσας» παρουσίασε μια σύντομη ιστορική αναδρομή της πορείας της ορθογραφίας της ελληνικής γλώσσας.

Στην Ημερίδα, εκτός από τις δύο κεντρικές εισηγήσεις, πραγματοποιήθηκαν εισηγήσεις-εργαστήρια σε οργανωμένες δραστηριότητες στο πεδίο της διδακτικής της ελληνικής γλώσσας από διακεκριμένους επιστήμονες: τον κ. Γεώργιο Καψάλη, Καθηγητή ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, με θέμα «Σύνθεση, Παραγωγή και Ορθογραφία τής Ελληνικής Γλώσσας», την κ. Ευγενία Μαγουλά, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών, με θέμα «Νέα πρόταση διδασκαλίας τού ρήματος στο δημοτικό σχολείο. Σχεδιασμός διδακτικού υλικού», τον κ. Αθανάσιο Μιχάλη, Επίκουρο Καθηγητή, ΦΠΨ, του Πανεπιστημίου Αθηνών με θέμα «Διδασκαλία των κειμενικών ειδών: ο ρόλος και η αποτελεσματική αξιοποίηση της λειτουργικής/επικοινωνιακής γραμματικής» και την κ. Αλεξάνδρα Γαλάνη, ΕΕΠ, του ΠΤΔΕ, του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με θέμα «Η διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης/δεύτερης γλώσσας: Μέθοδοι διδασκαλίας και καλές  πρακτικές» .

Οι συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί παρακολούθησαν με μεγάλο ενδιαφέρον τα εργαστήρια όπου είχαν την ευκαιρία να συνεργαστούν, να αλληλεπιδράσουν και να προβληματιστούν πάνω στις διδακτικές προτάσεις των εισηγητών και τέλος να αναπτύξουν διάλογο σε επίπεδο παιδαγωγικό και επιστημονικό. Τη συζήτηση σε κάθε εργαστήριο συντόνιζαν (αλφαβητικά) οι: κ. Κλεοπάτρα Βασιλείου, Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου ΠΕ70 – ΠΕ.ΚΕ.Σ. Ηπείρου, κ. Μαρία Γιαννακού, Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου ΠΕ70 – ΠΕ.ΚΕ.Σ. Ηπείρου, κ. Δήμητρα Γκανιάτσα, Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου ΠΕ60 – ΠΕ.ΚΕ.Σ. Ηπείρου, κ. Αγλαΐα Ντόκα, Συντονίστρια  Εκπαιδευτικού Έργου ΠΕ70 – ΠΕ.ΚΕ.Σ. Ηπείρου, κ. Ευδοξία Σακελλαροπούλου, Αναπληρώτρια Οργανωτική Συντονίστρια ΠΕ70 – ΠΕ.ΚΕ.Σ. Ηπείρου, κ. Νικόλαος Σουτόπουλος, Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου ΠΕ70 – ΠΕ.ΚΕ.Σ. Ηπείρου.

Η Επιμορφωτική Ημερίδα της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση στα Αρσάκεια Σχολεία Ιωαννίνων κατά γενική ομολογία όλων των συμμετεχόντων, στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία τόσο σε εκπαιδευτικό όσο και σε οργανωτικό επίπεδο.

Ο Γεώργιος Καψάλης είναι Καθηγητής του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Διετέλεσε Πρόεδρος του Τμήματός του, Κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών Αγωγής, Αντιπρύτανης και Πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Ο κ. Καψάλης διαθέτει πλούσιο διδακτικό, ερευνητικό και επιμορφωτικό έργο, εστιάζοντας στη Γλώσσα και τη διδασκαλία της Γλώσσας, στην Παιδική Λογοτεχνία και στον Ελληνικό Πολιτισμό. Έχει συγγράψει δεκατρία επιστημονικά βιβλία, έχει την Επιστημονική ευθύνη συγγραφής και έκδοσης δεκαπέντε σχολικών εγχειριδίων για τα σχολεία της ελληνικής μειονότητας της Αλβανίας, ενώ ο ίδιος έχει γράψει και πέντε λογοτεχνικά βιβλία. Με τη συνεργασία συναδέλφων και εκπαιδευτικών, συνέγραψε το Λεξικό του Δημοτικού Σχολείου για τις τάξεις Τετάρτη έως έκτη, ενώ είχε και την επιμέλεια του Αλβανοελληνικού Λεξικού του αείμνηστου Νίκου Γκίνη. Τέσσερα ποιήματα του κ. Καψάλη έχουν μελοποιηθεί και έχουν παιχτεί από πλήρη συμφωνική ορχήστρα.

Ως Πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ο κ. Καψάλης υπέγραψε Πρωτόκολλα Συνεργασίας με Πανεπιστήμια της Κίνας, της Αμερικής, του Καναδά και της Ευρώπης, συμβάλλοντας καθοριστικά στην εξωστρέφεια του Ιδρύματος. Επίσης, είκοσι πέντε Έλληνες και ξένοι διαπρεπείς επιστήμονες και ακαδημαϊκοί αναγορεύθηκαν Επίτιμοι Διδάκτορες ή Επίτιμοι Καθηγητές του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Η Σμαράγδα Παπαδοπούλου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στο Α.Π.Θ. ολοκληρώνοντας το προπτυχιακό της πρόγραμμα σπουδών στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης. Συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές στο New York University, School of Education, SHENAP, στην κατεύθυνση «Γλώσσα, παιδική λογοτεχνία και πολιτισμός  στη διδασκαλία και μάθηση».  Το διδακτορικό δίπλωμα της Σμ. Παπαδοπούλου αφορούσε το δημιουργικό γράψιμο με παιδιά Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού με την ολιστική προσέγγιση της γλώσσας που αποτέλεσε το Αυστραλιανό Μοντέλο Εκπαίδευσης στην επίσημη πολιτική του Υπ. Παιδείας πολλών χωρών.  Η Σμαράγδα Παπαδοπούλου συγγράφει λογοτεχνία με το ψευδώνυμο Σμαράγδα Μανταδάκη. Έχει πλούσιο λογοτεχνικό έργο ως συγγραφέας για παιδιά  και ενήλικες. Πρόσφατα εκλέχθηκε τακτική καθηγήτρια και είναι υπό διορισμό στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στο οποίο διδάσκει τα τελευταία είκοσι χρόνια με επιστημονικό  συγγραφικό έργο στο  γνωστικό αντικείμενο της διδακτικής της νεοελληνικής γλώσσας.

Η Ευγενία Μαγουλά είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Γλωσσολογίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Σπούδασε Φιλολογία με ειδίκευση Γλωσσολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ, πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία σε Πανεπιστήμια της Σορβόνης και έλαβε διδακτορικό δίπλωμα στο πεδίο της Γλωσσικής κατάκτησης από Τμήμα Φιλολογίας του ΕΚΠΑ. Διδάσκει Γενική Γλωσσολογία, Διδακτική της Γλώσσας, Φωνητική-Φωνολογία, Μορφολογία, Η ελληνική ως δεύτερη ή ξένη γλώσσα και συναφή μαθήματα σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών. Επιβλέπει σημαντικό αριθμό διπλωματικών εργασιών και διδακτορικών διατριβών. Συνεργάζεται με Πανεπιστημιακά Τμήματα εντός και εκτός Ελλάδος. Είναι συντονίστρια ερευνητικών ομάδων (π.χ. έρευνα για τα διαπολιτισμικά σχολεία, έρευνα αριστείας στην εκπαίδευση). Συμμετέχει συστηματικά σε επιστημονικά συνέδρια, εκπαιδευτικές ημερίδες και επιμορφώσεις. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα στρέφονται στη σύγχρονη γλωσσολογική ανάλυση, στις εφαρμογές της γλωσσολογίας στην εκπαίδευση, στη φωνολογική και μορφολογική επίγνωση, στη γλωσσική εκπαίδευση αλλοδαπών μαθητών και παιδιών με γλωσσικές δυσκολίες. Πρόσφατα εκδόθηκε το βιβλίο της με τον Γεώργιο Μαγουλά Γλωσσολογία και Ελληνική Γλώσσα (εκδ. Πεδίο). Έχει, επίσης, δημοσιεύσει μεγάλο αριθμό μελετών που συνδέουν τη σύγχρονη γλωσσολογική θεωρία με την εκπαίδευση.

Ο Αθανάσιος Μιχάλης γεννήθηκε στο 1972 στην Αθήνα. Σπούδασε Γλωσσολογία στο Τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και ειδικεύθηκε σε επίπεδο διδακτορικής διατριβής στη μεθοδολογία διδασκαλίας της νεοελληνικής ως πρώτης/πρότυπης γλώσσας. Η μεταδιδακτορική του έρευνα (με υποτροφία από το ΙΚΥ) εστιάζει στα αίτια και στην αντιμετώπιση του γλωσσικού λάθους. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στη διδασκαλία της γραμματικής, ιδιαίτερα στην κειμενική της διάσταση, στο γλωσσικό λάθος και στην καλλιέργεια πρακτικών γραμματισμού. Έχει μεγάλο αριθμό δημοσιεύσεων σχετικών με θέματα της ειδικότητάς του, η πλειοψηφία των εργασιών του κατά την τελευταία πενταετία εστιάζει σε ζητήματα κειμενικής γραμματικής και κειμενικών ειδών (π.χ. κατηγοριοποίηση και λειτουργίες της παραγράφου, σώματα κειμένων και διδασκαλία της γραμματικής, κριτικός γραμματισμός και διδασκαλία κειμενικών ειδών).

Η Αλεξάνδρα Γαλάνη είναι μέλος του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (Ε.Ε.Π. ελληνικής ως ξένης/δεύτερης γλώσσας) στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Εκπόνησε τη διδακτορική της διατριβή στο Πανεπιστήμιο του York (Αγγλία). Τα ερευνητικά της ενδιαφέρονται είναι η μορφολογία, η σύνταξη και το διεπίπεδό τους, καθώς επίσης η διδασκαλία και η εκμάθηση μίας γλώσσας ως ξένης/δεύτερης. Είναι μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής της Εβδομάδας Επιμόρφωσης Διδακτικού Προσωπικού Ξένων Γλωσσών που διοργανώνεται από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων στο πλαίσιο του Προγράμματος Erasmus+.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ

9.00-9.30             Προσέλευση, υποδοχή – Εγγραφές

ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΟΜΙΛΙΕΣ

9.30-10.30      Γεώργιος Μπαμπινιώτης, Πρόεδρος τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, καθηγητής Γλωσσολογίας, πρ. Πρύτανης τού Πανεπιστημίου Αθηνών

      «Η Γλωσσική Αγωγή στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση»

10.30-11.30    Γεώργιος Καψάλης, καθηγητής Ελληνικής Φιλολογίας, ΠΤΔΕ, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, τ. Πρύτανης τού Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

      «Η Ορθογραφία τής Ελληνικής Γλώσσας»          

11.30-12.00        ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ

12.00-13.30        ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ

13.30-14.00        ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ

14.00-14.30        ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

12.00-13.30         ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ

Γεώργιος Καψάλης, Καθηγητής ΠΤΔΕ, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Τίτλος: «Σύνθεση, Παραγωγή και Ορθογραφία τής Ελληνικής Γλώσσας»

Συντονίστριες συνεδρίας: Ευδοξία Σακελλαροπούλου, Αναπληρώτρια Οργανωτική Συντονίστρια – ΠΕ.ΚΕ.Σ. Ηπείρου ΠΕ70

ΕΚΛΕΙΣΕ

Σμαράγδα Παπαδοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΠΤΔΕ, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Τίτλος: «Δημιουργική γραφή: η επιχειρηματολογία στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση»

Συντονιστής συνεδρίας: Νικόλαος Σουτόπουλος, Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου ΠΕ70 – ΠΕ.ΚΕ.Σ. Ηπείρου

ΕΚΛΕΙΣΕ

Ευγενία Μαγουλά, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΠΤΔΕ, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Τίτλος: «Νέα πρόταση διδασκαλίας τού ρήματος στο δημοτικό σχολείο. Σχεδιασμός διδακτικού υλικού.»

Συντονίστριες συνεδρίας:

Γιαννακού Μαρία, Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου ΠΕ70 – ΠΕ.ΚΕ.Σ. Ηπείρου, Κλεοπάτρα Βασιλείου, Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου ΠΕ70 – ΠΕ.ΚΕ.Σ. Ηπείρου

ΕΚΛΕΙΣΕ

Αθανάσιος Μιχάλης, Επίκουρος Καθηγητής, ΦΠΨ, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Τίτλος: «Διδασκαλία των κειμενικών ειδών: ο ρόλος και η αποτελεσματική αξιοποίηση της λειτουργικής / επικοινωνιακής γραμματικής»

Συντονίστρια συνεδρίας: Αγλαΐα Ντόκα, Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου ΠΕ70 – ΠΕ.ΚΕ.Σ. Ηπείρου

ΕΚΛΕΙΣΕ

Αλεξάνδρα Γαλάνη, ΕΕΠ, ΠΤΔΕ, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Τίτλος: «Η διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης/δεύτερης γλώσσας: Μέθοδοι διδασκαλίας και καλές πρακτικές»

Συντονίστρια συνεδρίας: Δήμητρα Γκανιάτσα, Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου Προσχολικής Εκπαίδευσης – ΠΕ.ΚΕ.Σ. Ηπείρου ΠΕ60

ΕΚΛΕΙΣΕ

Αρσάκειο Σχολείο Ιωαννίνων

Εισηγητής:

Γεώργιος Καψάλης

Καθηγητής Ελληνικής Φιλολογίας

Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης

Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

τ. Πρύτανη τού Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Τίτλος:

Σύνθεση, Παραγωγή και Ορθογραφία της Ελληνικής Γλώσσας

Είναι γνωστό ότι ο λεξιλογικός πλούτος της νεοελληνικής γλώσσας βασίζεται σε δύο βασικές γλωσσικές λειτουργίες που είναι η Σύνθεση και η Παραγωγή. Αναφορικά με τη Σύνθεση θα γίνει λόγος για τα είδη των συνθέτων και την εκάστοτε σχέση που προσδιορίζει τα μέρη, τα οποία αποτελούν μία σύνθετη λέξη. Παράλληλα θα αναφερθούμε στα συνδετικά φωνήεντα, στις ορθογραφικές αλλαγές που συντελούνται κατά τη Σύνθεση, καθώς και στη θέση που καταλαμβάνει ο νεοελληνικός τόνος.

Αναφορικά με την Παραγωγή θα εξετάσουμε Ριζικές και Παράγωγες λέξεις, τη δημιουργία, τον ρόλο και τη σημασία των διαφόρων επιθημάτων, ενώ θα αναφερθούμε γενικότερα στα προσφύματα που συγκροτούν τις διάφορες παράγωγες λέξεις.

Ύστερα από τις εισηγήσεις που θα προηγηθούν για το θέμα της ορθογραφίας, θα γίνει ακολούθως αναφορά σε συγκεκριμένες ορθογραφικές επιλογές, απαντώντας και σε σχετικά ερωτήματα των συμμετεχόντων. Θα επιδιώξουμε να απαντήσουμε αφενός στο ερώτημα γιατί αλλάζει η ορθογραφία των λέξεων και αφετέρου στο γεγονός ότι για την οποιαδήποτε ορθογραφική επιλογή ακολουθούμε συντρέχουν συγκεκριμένοι λόγοι.

——————————————–

Εισηγήτρια:

Σμαράγδα Παπαδοπούλου

Αναπληρώτρια καθηγήτρια Διδακτικής τής Νεοελληνικής Γλώσσας

Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης

Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Τίτλος:

Δημιουργική γραφή: η επιχειρηματολογία στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση

Το σεμινάριο δημιουργικής γραφής και επιχειρηματολογίας εστιάζει σε βιωματικές δράσεις που απευθύνονται σε παιδιά και εφήβους στη θεματική ενότητα “πόρτες” και “μονοπάτια”. Θα έχουμε την ευκαιρία να ανταμώσουμε με δημιουργικές τεχνικές και να αφήσουμε τη φαντασία μας να συνεργαστεί με τα επιχειρήματα, τα αντεπιχειρήματα και την επίκληση στο συναίσθημα. Πρόκειται για πρωτότυπες στρατηγικές ανάπτυξης δεξιοτήτων των μαθητών στη γραπτή και προφορική γλώσσα που θα μπορούσαν ενδεχομένως να εμπνεύσουν το εκπαιδευτικό προσωπικό για περαιτέρω πειραματισμό στην κατεύθυνση αυτή, της δημιουργικής έκφρασης και της επιχειρηματολογίας.

—————————————

Εισηγήτρια:

Ευγενία Μαγουλά

Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Γλωσσολογίας

Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης

Πανεπιστήμιο Αθηνών

Τίτλος:

Νέα πρόταση διδασκαλίας του ρήματος στο δημοτικό σχολείο. Σχεδιασμός διδακτικού υλικού.

Το ρήμα αποτελεί τη βάση της γλωσσικής επικοινωνίας και τον πυρήνα της πρότασης ενώ είναι ένα από τα δυσκολότερα ζητήματα γραμματικής και σύνταξης στη σχολική διδασκαλία. Ο παραδοσιακός τρόπος διδασκαλίας, ο οποίος εστιάζει στην εκμάθηση των τύπων, παρουσιάζει ελλείψεις. Αυτό διαπιστώνεται από τα συχνά ορθογραφικά λάθη σε γραμματικές καταλήξεις, την περιορισμένη χρήση ποικίλων ρηματικών μορφών από τους μαθητές, τη δυσκολία κατανόησης της ρηματικής σύνταξης ή και της σχετικής ορολογίας κ.λπ. Σκοπός του εργαστηρίου είναι να δοθεί μια ολοκληρωμένη και οικονομική πρόταση για τη διδασκαλία του ρήματος της ελληνικής, βασισμένη στις πιο σύγχρονες εκπαιδευτικές γραμματικές.

Η παρούσα πρόταση περιλαμβάνει απλούστερη οργάνωση του ρηματικού συστήματος με βάση σύγχρονες έννοιες (χρονική βαθμίδα, ποιόν ενεργείας, τροπικότητα), τα στάδια διδασκαλίας του ρήματος στο σχολείο, τη διασύνδεση ορθογραφίας και σύνταξης και, επιπλέον, την αξιοποίηση του κειμένου, προκειμένου οι μαθητές όχι μόνο να μαθαίνουν το σύστημα αλλά και να κατανοούν τη λειτουργία του. Στο πλαίσιο του εργαστηρίου θα προταθούν τύποι ασκήσεων και δραστηριοτήτων που καλλιεργούν τη μορφολογική επίγνωση και τη χρήση του ρήματος στην παραγωγή λόγου. Τέλος, θα σχεδιάσουμε δειγματική διδασκαλία για μια από τις παραμέτρους του ρηματικού συστήματος.

—————————————–

Εισηγητής:

Αθανάσιος Μιχάλης

Επίκουρος καθηγητής Διδασκαλίας τής Νεοελληνικής ως μητρικής γλώσσας

ΦΠΨ, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Τίτλος:

Διδασκαλία των κειμενικών ειδών: ο ρόλος και η αποτελεσματική αξιοποίηση της λειτουργικής – επικοινωνιακής γραμματικής

Την τελευταία δεκαπενταετία, η γλωσσική διδασκαλία στην πρωτοβάθμια (όσο και στη δευτεροβάθμια) εκπαίδευση εστιάζει στην κατανόηση και εμπέδωση από τους μαθητές του οργανωτικού/δομικού σχήματος και των γλωσσικών και υφολογικών συμβάσεων των βασικών κειμενικών ειδών (περιγραφή, αφήγηση, επιχειρηματολογία). Μέσω της εκπαίδευσης στα κειμενικά είδη (genre – basededucation) η γλωσσική διδασκαλία στη χώρα μας εκσυγχρονίζεται, στηριζόμενη στις θεωρητικές αρχές της συστημικής λειτουργικής γραμματικής του Halliday (Σχολή του Σύδνεϋ) και της κοινωνικής σημειωτικής του NewLondonGroup. Η αποτελεσματικότερη διδασκαλία των κειμενικών ειδών επιτυγχάνεται μέσω της διδακτικής αξιοποίησης της «γραμματικής του κειμένου» (όπως αναφέρεται στα προγράμματα σπουδών), δηλαδή της γραμματικής περιγραφής των κειμενικών λειτουργιών και των δομικών επιλογών μέσω των οποίων πραγματώνονται και, επιπρόσθετα, της σύνδεση των δομικών και υφολογικών επιλογών με το επικοινωνιακό συγκείμενο παραγωγής λόγου.

Στο πλαίσιο του εργαστηρίου, θα δοθούν συγκεκριμένα παραδείγματα διδασκαλίας των κειμενικών ειδών με βάση τα πορίσματα και τις αναλύσεις γραμματικών περιγραφών της ελληνικής γλώσσας, επικοινωνιακά και λειτουργικά προσανατολισμένων.

—————————————

Εισηγήτρια:

Αλεξάνδρα Γαλάνη

Δρ Διδασκαλίας τής Ελληνικής ως ξένης γλώσσας

Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης

Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Τίτλος:

Η διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης/δεύτερης γλώσσας: Μέθοδοι διδασκαλίας και καλές πρακτικές

Βασικός στόχος του εργαστηρίου είναι η εξοικείωση των συμμετεχόντων με μεθόδους και καλές πρακτικές που αφορούν στη διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης/δεύτερης γλώσσας, κυρίως σε παιδιά μικρότερης ηλικίας. Θα αναφερθούμε στις κυριότερες θεωρίες εκμάθησης μίας γλώσσας, την ανάπτυξη των γλωσσικών δεξιοτήτων και στα επίπεδα ελληνομάθειας. Θα εξετάσουμε κατάλληλες δραστηριότητες για τη διδασκαλία τόσο του λεξιλογίου όσο και της γραμματικής για την ομάδα-στόχο που έχουμε θέσει. Τέλος, θα εστιάσουμε στο διαθέσιμο διδακτικό υλικό, παρουσιάζοντας σχετικά βιβλία που αναφέρονται στη συγκεκριμένη θεματική.