Η αφύπνιση της Ελλάδας, 1822, Ange-René Ravault (1766 – 1845)
Είναι χρέος του ανθρώπου που θέλει να ζήσει έντιμα, συνειδητά και υπεύθυνα να στοχάζεται πάνω στην ιστορία του έθνους του και να προσπαθεί να επισημάνει το νόημα των μεγάλων επετείων, γιατί αυτές ανασταίνουν εντός μας ένα πρωτοφανέρωτο μεγαλείο, μια υπερηφάνεια εθνική, γεμάτη πνευματικότητα, γεμάτη σεμνότητα. Τότε αισθάνεσαι ότι το έθνος σου έκανε το χρέος του. Και το χρέος των επαναστατημένων Ελλήνων το 1821 έγινε το λάβαρο στο προσκλητήριο για τη θυσία, μέσα από το σύμπλεγμα τεσσάρων εννοιών που ακτινοβολούν στην αιωνιότητα το δικό τους πολύτιμο συμβολισμό.
Μνήμη – Πίστη – Θάνατος – Ελευθερία
Ξεκινώντας λοιπόν από το «Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή» του Ρήγα Φεραίου, προχωρώντας στη διαπίστωση του ανώνυμου συγγραφέα ότι «είναι αδύνατον αι ελληνικαί ψυχαί να κοιμηθούν πλέον εις την ληθαργία της τυραννίας» και καταλήγοντας στο απαύγασμα του Διονυσίου Σολωμού «απ΄τα κόκκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά», γιατί όπως αναφέρει ο Ανδρέας Κάλβος «όσοι το χάλκεον χέρι βαρύ του φόβου αισθάνονται ζυγόν δουλείας ας έχωσι», το θεμελιώδες διακύβευμα του αγώνα της παλιγγενεσίας ήταν η αξίωση καθολικής ελευθερίας και ανεξαρτησίας, ως έσχατο αγαθό της ανθρώπινης ύπαρξης και θεμελιακό υπόβαθρο του ανθρωποκεντρικού χαρακτήρα του Ελληνισμού.
Η 25η Μαρτίου αποτελεί την μεγαλύτερη επέτειο της εθνικής μας ιστορίας, γιατί η γενιά του 1821 υπερέβαλε όλες τις γενιές της φυλής. Η ποιητική κραυγή «Ελευθερία ή θάνατος» είναι η φράση όλων των Ελλήνων. Είναι μια κοσμοθεωρητική παραδοχή που ενσαρκώνει την αξίωση μιας κοινωνίας να απαλλαγεί από εξωγενείς δεσποτισμούς. Είναι όμως και αξίωση για δημοκρατία όπως ακριβώς εκφράστηκε από τον οραματισμό του Ρήγα.
Μήπως αγνοεί κανείς την αγχόνη από την οποία ο Πατριάρχης ευλόγησε το αγωνιζόμενο έθνος;
Ποιος δεν γνωρίζει το Γέρο του Μοριά του οποίου κάθε πράξη ήταν ηρωισμός και κάθε λέξη απόφθεγμα;
Ποιος δεν θυμάται τον Οδυσσέα Ανδρούτσο που μετέβαλε το Χάνι της Γραβιάς σε φρούριο;
Αγνοεί κανείς τον μονόφθαλμο νησιώτη ο οποίος με ένα μάτι διέκρινε το συμφέρον του Γένους;
Μήπως είναι άγνωστος σε κανέναν ο στρατηγικότατος εκείνος γιος της καλογριάς;
Ποιος δεν γνωρίζει τον παράτολμο ναυμάχο που φώτιζε τις ελληνικές θάλασσες;
Ποιος δεν γνωρίζει το Βαλτέτσι, το Μανιάκι, το Μεσολόγγι, την Αράχοβα, τα Ψαρά, το Ναυαρίνο, τους Σουλιώτες στο Κούγκι και στο Ζάλογγο όπου Έλληνες επιφανείς και άσημοι αγωνίστηκαν με ένα όνειρο: Την Ανάσταση της πατρίδας. Όλα αυτά και άλλα, είναι παραδείγματα της διαπιστωτικής απόφανσης του Διονυσίου Σολωμού ότι: «Όποιος πεθαίνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει»
Ιστορική μνήμη σημαίνει συνείδηση που γίνεται οδηγητική φωνή στο βηματισμό του παρόντος. Είναι ο μεγαλύτερος δάσκαλος της ανθρωπότητας, αρκεί να σκύψουμε να τη μελετήσουμε, όχι για να την κάνουμε υλικό πανηγυρικών λόγων αλλά σύμβολο και οδηγό. Το μεγαλείο ενός κράτους δεν μετριέται ανάλογα με το εμβαδόν του, αλλά οι ηθικές δυνάμεις είναι εκείνες που καθορίζουν τελικά την κατάταξη των λαών. Το παρελθόν είναι μια λάμπα βαλμένη στην είσοδο του μέλλοντος. Η ιστορία διδάσκει, καθοδηγεί και φρονηματίζει. Το ένδοξο παρελθόν μας επιβάλει φοβερές υποχρεώσεις για τη διατήρηση και συμπλήρωση του έργου των προγόνων μας.
Ας μη λησμονούμε τα λόγια του Σεφέρη: «Σβήνοντας ένα κομμάτι από το παρελθόν, είναι σαν να σβήνει ένα κομμάτι από το μέλλον».
Ας μεταλαμπαδεύσουμε στις μελλοντικές γενιές αυτό που ο στρατηγός Μακρυγιάννης παραδίδει ως παρακαταθήκη κλείνοντας τα απομνημονεύματά του.
«…να ιδούνε και τα παιδιά μας και να λένε έχουμε αγώνες πατρικούς, έχουμε θυσίες και να μπαίνουν σε φιλοτιμία και να εργάζονται για το καλό της πατρίδας τους, της θρησκείας τους και της κοινωνίας».
Ζήτω η ελευθερία των Ελλήνων εις αιώνας αιώνων. Γένοιτο, γένοιτο!
