Γράφουν οι μαθητές Δημήτρης Παπαδάκης και Αστέρης Παπαδόπουλος (Β2)
Πρόκειται για ένα από τα πιο αγαπημένα παιδικά μυθιστορήματα της Άλκης Ζέη. Το βιβλίο γράφτηκε το 1963, ενώ η συγγραφέας βρισκόταν εξόριστη, ως πολιτικός πρόσφυγας, στη Μόσχα. Η ιστορία διαδραματίζεται το 1936 στη Σάμο. Οι πρωταγωνίστριες είναι η Μέλια και η Μυρτώ, δύο αδερφές, που ζουν με την οικογένειά τους και τον αγαπημένο τους παππού, που τους αφηγείται πολλές ιστορίες, ανάμεσα σ’ αυτές και για ένα καπλάνι, μία βαλσαμωμένη τίγρη που βρίσκεται σε βιτρίνα στη μεγάλη σάλα του σπιτιού, σύμβολο φόβου και φαντασίας.
Το έργο τοποθετείται στην εποχή της δικτατορίας του Μεταξά, εποχή δύσκολη για την Ελλάδα, με καταπίεση και περιορισμούς. Ο ξάδερφός τους Νίκος, φοιτητής από την Αθήνα, ανοιχτόμυαλος και καλλιεργημένος, ενθαρρύνει τα κορίτσια να σκέφτονται ελεύθερα και γίνεται πρότυπο για εκείνες. Επειδή όμως έχει δημοκρατικές απόψεις, βρίσκεται στο στόχαστρο των αρχών και μια νύχτα αναγκάζεται να φύγει κρυφά, για να γλιτώσει τη σύλληψη. Η φυγή του σηματοδοτεί για τη Μέλια και η Μυρτώ το τέλος μιας εποχής. Το καπλάνι της βιτρίνας, που για χρόνια ήταν απλώς η αφορμή για ιστορίες και φόβους, τώρα αποκτά νέο νόημα: γίνεται σύμβολο της μετάβασης από την ασφάλεια της παιδικότητας στη συνειδητοποίηση της πραγματικότητας.
Μέσα από τα μάτια των παιδιών βλέπουμε την κοινωνία, την αλλαγή, την απειλή, πώς επηρεάζονται ακόμα και τα πιο απλά καθημερινά θέματα από τις πολιτικές καταστάσεις. Το καπλάνι, παρόλο που είναι άψυχο, λειτουργεί ως σύμβολο των φόβων, των μυστικών, αλλά και της μετάβασης από την παιδικότητα στην ωριμότητα. Η αφήγηση γίνεται μέσα από τα μάτια δύο παιδιών και παρότι αγγίζει σοβαρά θέματα, όπως η δικτατορία του Μεταξά και η έννοια της ελευθερίας, δε γίνεται βαριά ή τρομακτική. Το βιβλίο διαβάζεται ευχάριστα και αφήνει τον αναγνώστη με μια γλυκιά νοσταλγία για την παιδική ηλικία, αλλά και με έναν στοχασμό για το πώς οι πολιτικές συνθήκες επηρεάζουν τη ζωή των ανθρώπων.
