Την Πέμπτη 7 Μαρτίου 2024 το Γ΄3 τμήμα τού Α΄ Αρσακείου-Τοσιτσείου Γυμνασίου Εκάλης παρακολούθησε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα τής Κεντρικής Υπηρεσίας Γενικών Αρχείων τού Κράτους, με τίτλο «Η λογοκρισία στον κινηματογράφο, το θέατρο και το τραγούδι την περίοδο τής δικτατορίας των συνταγματαρχών (1967-1974) μέσα από τεκμήρια των Γενικών Αρχείων τού Κράτους».
Εισηγητής ήταν ο κ. Γ. Γκλαβίνας, δρ Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας τού Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας τού Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης. Την πρώτη διδακτική ώρα στους μαθητές και τις μαθήτριες έγινε μια σύντομη επισκόπηση τού ιστορικού πλαισίου διαμόρφωσης τής δικτατορίας των συνταγματαρχών αλλά και τού τρόπου λειτουργίας της. Στη συνέχεια ο κ. Γκλαβίνας παρουσίασε μέσω τεκμηρίων στους μαθητές τον θεσμοθετημένο λογοκριτικό μηχανισμό τού απριλιανού καθεστώτος, που στόχευε στην περιστολή τού δικαιώματος τής ελευθερίας τής έκφρασης.
Η δικτατορία, εκμεταλλευόμενη το νομικό πλαίσιο έκτακτης ανάγκης και προληπτικής λογοκρισίας τού καθεστώτος τού Μεταξά, προσπάθησε να θέσει υπό τον έλεγχό της όλες τις πλευρές τής πνευματικής ζωής: λογοτεχνία, θέατρο, μουσική, κινηματογράφο. Οτιδήποτε απειλούσε το καθεστώς ή «προσέβαλλε» τα χρηστά ήθη ήταν καταδικασμένο να καταπνιγεί... Το έργο αυτό ανέλαβε η Υπηρεσία Ελέγχου Τύπου στη Γενική Διεύθυνση Τύπου τής Προεδρίας τής Κυβερνήσεως, που ιδρύθηκε στις 29 Απριλίου 1967. Σύμφωνα με σχετική εγκύκλιο τής Γενικής Διεύθυνσης Τύπου, αντικείμενο τού μηχανισμού προληπτικού ελέγχου ήταν οι εφημερίδες, τα περιοδικά, τα βιβλία, τα φυλλάδια, οι φωτογραφίες, οι μακέτες, τα θεατρικά έργα, τα κινηματογραφικά σενάρια και οι εκπομπές των δικτύων ραδιοφωνίας και τηλεόρασης. Μάλιστα οι μαθητές παρακολούθησαν αποσπάσματα από ταινίες που λογοκρίθηκαν και κλήθηκαν να αναγνωρίσουν τι ακριβώς θεωρήθηκε ύποπτο κάθε φορά που μια σκηνή τους κρινόταν «ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟΣ».
Τη δεύτερη διδακτική ώρα οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες και δούλεψαν πάνω στους στίχους τού Μάνου Λοΐζου στο τραγούδι του«Ποιος το ξέρει», που απορρίφθηκε από το απολυταρχικό καθεστώς. Μία ομάδα μαθητών ανέλαβε τον ρόλο τού λογοκριτή και οι υπόλοιπες προσπάθησαν να μεταπλάσουν, έτσι, τους στίχους ώστε να μη θεωρηθούν ύποπτοι και κοπούν...
Το πρόγραμμα αυτό, πραγματικό μάθημα δημοκρατικής συνείδησης για τους μαθητές, έγινε υπό την καθοδήγηση τού καθηγητή κ. Γ. Σωτηρόπουλου.
Γενικά Αρχεία τού Κράτους